Artykuły

Aspiracje Kulturalne

Mieszczańska kultura muzyczna była znacznie rozwinięta. Ogólnie biorąc, w polskim baroku muzycznym nurt laicki poważnie osłabł, wzrosło zaś znaczenie protestanckiej i katolickiej muzyki kościelnej. Rozwijały ją liczne kapele oraz chóry kościelne i szkolne. Równolegle pojawiały się jednak ciekawe inicjatywy rozwijania szeroko pojętej muzyki świeckiej. Już w 1639 roku powstało w Elblągu zrzeszenie miłośników muzyki, zwane kolegium muzycznym, którego działalność objęła w następnym stuleciu szerokie kręgi patrycjatu. Następną faza rozwoju, oznaczającą przełamanie dominanty typowo kościelnej muzyki baroku było organizowanie od połowy XVIII w. publicznych koncertów świeckich. Zyskały one sobie ogromna popularność.

Muzyka towarzyszyła także życiu pospólstwa miejskiego. Była nieodzownym elementem uroczystości weselnych, chrzcin i zabaw karnawałowych. Bawiono się chętnie i często, zwłaszcza w XVI i w początkach XVII w. Człowieka renesansu wyróżniała chęć zaznania pełni życia. Znane są bachusowe libacje patrycjatu bawiącego się w zamkniętym gronie, w ekskluzywnym i paramilitarnym Bractwie Św. Jerzego. Używanie trunków było powszechne. Podczas zabaw pospólstwa częste były bójki na noże. W początkach XVII w, rozluźnienie norm moralnych było tak duże, że rada zmuszona była do szeregu interwencji. Zarazem też, w 1606 r. władze miejskie nakazały godziny modłów ludności dla poprawy , jak pisały, „zepsutych obyczajów”. Władze miejskie ostro domagały się przestrzegania uchwalonych zakazów, przy czym kara tortur nie była wcale rzadkością. Nieodłącznym elementem spotkań towarzyskich patrycjatu były koncerty domowe. W domu rektora Seylera ojciec i kilkunastoletnie córki bawili gości ariami i duetami włoskimi, a także wykonywaniem sonat.




Stanisław Gierszewski, Elbląg, Przeszłość i teraźniejszość. Morskie, Gdańsk 1970