Kościół Mariacki (obecnie Centrum Sztuki Galeria EL) pełnił w Elblągu XVI i XVII wieku funkcję głównego ośrodka kultury muzycznej. W tamtejszej bibliotece zgromadzono wówczas imponującą kolekcję utworów polifonicznych utrwalonych na kartach niemal dwustu druków oraz kilkunastu rękopisów. Zbiór ten został po raz pierwszy zinwentaryzowany w 1686 roku przez kantora mariackiego, Johanna Friedericha Steinröcka.
Liczył wówczas 37 sygnatur - na każdą z nich składało się zazwyczaj kilka lub kilkanaście współoprawnych druków, niekiedy z rękopiśmiennymi dodatkami. Kolejny katalog Mariackiego zbioru, wzbogacony o tytuły stosunkowo nielicznych późniejszych nabytków, został sporządzony przez Theodora Carstenna i opublikowany w 1896 roku. Do czasów drugiej wojny światowej kolekcja elbląska pozostała w nienaruszonym stanie. Składały się na nią druki muzyczne z lat 1546-1715 pochodzące głównie z oficyn niemieckich, niderlandzkich i królewieckich oraz miejscowe rękopisy, zawierające m.in. kompozycje twórców związanych z Prusami Królewskimi. Na skutek zniszczenia kościoła w roku 1945 biblioteka mariacka przestała istnieć, ale jej zbiory częściowo ocalały. Wkrótce ponad połowa tytułów z tej kolekcji trafiła do Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Niestety żaden z druków ani rękopisów nie dotarł tam w stanie kompletnym. Pierwotnie każdy z nich składał się z kilku - od czterech do jedenastu - ksiąg głosowych. W Toruniu znalazły się pojedyncze partesy - zazwyczaj po dwa lub trzy z zachowanych współoprawnych zestawów.
Mimo, że poważnie uszczuplone, muzykalia z kościoła Mariackiego - sygnowane owalną pieczęcią z napisem St. Marienkirche Elbing - nadal stanowią niezwykle cenną kolekcję. Są świadectwem bogatego repertuaru, którym posługiwali się elbląscy muzycy. Składały się nań dzieła takich kompozytorów jak: Orlando di Lasso, Jacob Handl, Luca Marenzio, Johannes Eccard, Jacob Regnart, Michael Praetorius, Andreas Hackenberger, Samuel Scheidt, Andreas Hammerschmidt i wielu innych. W pomariackiej kolekcji nie brakuje też rarytasów. Na szczególną uwagę zasługuje zbiór z początku XVII wieku opatrzony niegdyś sygnaturą 36 (obecnie: II 507-516, II 536-47, II 555-566, II 572-581, II 582-592) z zachowanymi księgami: discantus, bassus, quinta vox, septima vox i octava vox. Wspólna oprawa łączy dziewiętnaście druków. Aż trzynaście z nich to unikaty na skalę światową (...).
Fragment pracy popularnonaukowej "Druki i rękopisy muzyczne z dawnej Biblioteki Mariackiej w Elblągu", Biblioteka UMK, Toruń, 2005, doc dr Agnieszka Leszczyńska, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego.
W 2025 roku mija 20 lat działalności Elbląskiego Archiwum Muzycznego (Muzyczny Elbląg). W latach 2005-2025 wydano składanki z grupami lokalnymi i regionalnymi, książki drukowane i elektroniczne, organizowano koncerty, wystawy oraz audycje radiowe. Historia muzyczna Elbinga i Elbląga była prezentowana w prasie, radiu, telewizji i Internecie.
czytaj więcej
Książka „Elbląskie fonogramy (1969-2025)” autorstwa Krzysztofa Bidzińskiego wydana przez Elbląskie Archiwum Muzyczne, na 140 stronach opisuje historię elbląskich solistów, zespołów, chórów i orkiestr, którzy na przestrzeni ponad 50 lat wydali autorskie nagrania na nośnikach fonograficznych m.in. na pocztówkach dźwiękowych, płytach winylowych (LP) i kompaktowych (CD/DVD), kasetach magnetofonowych (MC) i wideo (VHS), a także cyfrowo w serwisach streamingowych m.in. z gatunków: jazz, metal, reggae, rap, pop, rock, punk, klasyka, blues, elektronika, muzyka dawna, filmowa, disco, industrial, ambient, grunge.
czytaj więcej
20 lutego 2025 r. ukazała się na płycie kompaktowej składanka Radio EL 94,10 FM. Archiwalne Audycje Radia Elbląg (1992-2012) w nakładzie 100 egzemplarzy. Do pierwszych 30 szt. dołączono unikatową naklejkę Radio EL 92,60 FM. Na płycie usłyszycie m.in. fragmenty audycji, dżingli, miks tematycznych reklam charakterystycznych dla Radia EL oraz różne studyjne smaczki oddające ducha czasom gdy wielu z nas ustawiało na odbiorniku falę 94,10 FM.
czytaj więcej
W najnowszym numerze czasopisma Metal Hammer (404/2025), przeczytacie recenzję Metal Elbląg Compilation zawierającą nagrania grup: Christ's Flesh, Immemorial, Trauma, Aeonian, Chemia, Dar Semai, Thanatos, Lafayn, Demise, Ultrax, Enter Chaos, Neandertal, Mistrust. Pismo do zdobycia w salonach prasowych oraz w sieci. Polecamy!
czytaj więcej
W najnowszym e-magazynie JazzPRESS 1-2/2025 znajdziecie recenzję Piotra Zdunka o książce „Elbląska Encyklopedia Muzyczna”. W numerze przeczytacie m.in. także wywiady z Przemysławem Dyakowskim, Pauliną Owczarek i Martą Goluch. Wspomienie: Quincy Jones, Roy Haynes, Lou Donaldson oraz recenzje płyt: Pata Methenya, Michała Urbaniaka, Moniki Borzym czy Ross Bellenoit. Polecamy!
czytaj więcej
